Wiadomości

Działalność Policji w obszarze przestępczości motywowanej nienawiścią

Data publikacji 12.10.2016

Policja prowadzi szereg działań edukacyjnych związanych ze ściganiem przestępstw motywowanych uprzedzeniami. Obserwowalny jest wzrost wiedzy i świadomości na ten temat, a także większa skuteczność w zakresie pracy operacyjnej i procesowej. Działania edukacyjno-profilaktyczne mają na celu przede wszystkim realizację tzw. procesu wyrównawczego, stawiając wszystkie ofiary przestępstw w kategorii tak samo potrzebujących wsparcia i zaspokojenia konkretnych potrzeb i oczekiwań podyktowanych zdarzeniem, sytuacją, odpornością psychiczną, przeżytą traumą, a nie np. cechami antropologicznymi. Należy zaznaczyć, że działania Policji wynikają z przepisów prawa, które chroni dobro jednostki oraz zapewnia jej bezpieczeństwo, bez względu na kolor skóry narodowość, czy przekonania.

Policja w swoich działaniach nie wyróżnia i nie traktuje w sposób „nadzwyczajny” którejkolwiek z form dyskryminacji, jak również jakiejkolwiek z grup pokrzywdzonych padających ofiarą przestępstw popełnianych na tle nienawiści. Działania oparte są na tożsamych aktach prawa i do każdego zgłoszenia podchodzimy podobnie. Wiedza na temat prowadzenia postępowań przygotowawczych uzupełniana jest systematycznie szkoleniami wielokulturowymi i antydyskryminacyjnymi.  Środki podejmowane przez służbę kryminalną w celu przeciwdziałania aktom o charakterze ataków wobec grup mniejszościowych są tożsame do podejmowanych w przypadku ataków na inne grupy lub osoby dyskryminowane ze względu na swoje cechy, oczywiście przy uwzględnieniu specyfiki konkretnego zdarzenia. Dodać należy, że Policja, mając na względzie wydźwięk ataków motywowanych nienawiścią na przedstawicieli różnych narodowości i grup społecznych, podejmuje także inne działania, zwłaszcza o charakterze operacyjno-rozpoznawczym mające na celu rozpoznanie grup lub osób dokonujących tego typu przestępstw oraz ustalenie sprawców poszczególnych czynów.

Obserwowalny jest wzrost wiedzy i świadomości na temat zagrożeń, jakie niesie ze sobą przestępczość motywowana nienawiścią społeczną. Wiedza na temat sposobu kwalifikowania zdarzeń oraz pracy procesowej i operacyjnej również wzrasta. Podejmowane na bieżąco działania edukacyjno-profilaktyczne mają na celu przede wszystkim realizację tzw. procesu wyrównawczego, a nie budowanie szczególnej kategorii osób pokrzywdzonych – stawiając wszystkie ofiary przestępstw w kategorii tak samo potrzebujących wsparcia i zaspokojenia konkretnych potrzeb i oczekiwań dyktowanych zdarzeniem, sytuacją, odpornością psychiczną, przeżytą traumą a nie np. cechami antropologicznymi, itp.

Jednym z zadań dla Policji jest rozpoznawanie i zwalczanie przestępczości charakterystycznej dla społeczeństw wielokulturowych, np. na tle rasistowskim i religijnym. Realizacja ww. zadania, między innymi oceniana jest wdrożonym miernikiem – narzędziem wspomagającym ocenę pracy Policji w zakresie skuteczności działań w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych dotyczących przestępstw z nienawiści.

Uwzględniając konieczność obserwacji skali zjawiska „mowy nienawiści” wprowadzono od 1 stycznia 2015 r. monitoring przestępstw z nienawiści.

I. Dane statystyczne za okres od 1 stycznia do 31 sierpnia w latach 2015-2016

Postępowania wszczęte

Według danych zgromadzonych przez Policję w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. zostały wszczęte 493 postępowania przygotowawcze dotyczące czynów popełnionych na tle „nienawiści”, w roku 2015 r. ilość takich czynów była podobna - 452.

Na 493 wszczęte postępowania przygotowawcze o czyny popełnione z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. w 250 sprawach motywem działania sprawcy było nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych i bezwyznaniowych lub propagowanie faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa.

Wobec powyższego należy zauważyć, że zachowania sprawcy w 250 postępowaniach nie były bezpośrednio skierowane wobec pokrzywdzonego, co stanowi 51 % ogółu wszczętych postępowań.

Natomiast w 2015 r. w analogicznym okresie w 247 sprawach zachowanie sprawcy polegało na nawoływaniu do nienawiści wobec dyskryminowanych grup lub propagowaniu faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa nie było bezpośrednio ukierunkowane na pokrzywdzonego co stanowi 55 % do ogółu wszczętych postępowań.

W okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia zarówno w roku 2015 jak i w 2016 najczęściej wszczynano postępowania przygotowawcze o czyny zabronione:

  • z art. 256 § 1 k.k. - nawoływanie do nienawiści na tle różnic narodowych, etnicznych i rasowych oraz ze względu na wyznanie bądź bezwyznaniowość, propagowanie faszystowskiego lub innego totalitarnego ustroju państwa;

Porównanie przestępstw z nienawiści
z przestępstwami przeciwko funkcjonariuszom

  • z art. 222 k.k. – naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza wykonującego obowiązki służbowe,
  • art. 223 kk – czynna napaść na funkcjonariusza publicznego wykonującego obowiązki służbowe,
  • art. 224 kk – wpływanie przemocą lub groźbą bezprawną na czynności urzędowe,
  • 226 kk – znieważenie funkcjonariusza publicznego wykonującego obowiązki służbowe.

W okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. wszczętych zostało 493 postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw motywowanych nienawiścią wobec osób lub grupy osób wyróżniających się ze względu na pochodzenie narodowe, etniczne, rasowe i wyznanie.  Natomiast w analogicznym okresie odnotowano 2.117 wszczętych postępowań przygotowawczych w których sprawca naruszył nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych. Ponadto 3.943 wszczętych postępowań przygotowawczych dotyczyło znieważenia funkcjonariusza publicznego wykonującego obowiązki służbowe.

Wobec powyższego trudno mówić o skali problemu związanego z przestępstwami popełnionymi na tle nienawiści wobec osób z grupy dyskryminowanej ze względu na pochodzenie narodowe, etniczne, rasę, wyznanie i bezwyznaniowość biorąc pod uwagę znaczną skalę przemocy wobec funkcjonariuszy publicznych.

Postępowania przygotowawcze
dotyczące przestępstw z nienawiści
popełnionych w cyberprzestrzeni

W okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. 37 % postępowań przygotowawczych dotyczyło przestępstw popełnianych za pomocą sieci Internet, tj. o 16 % mniej niż w analogicznym okresie w roku 2015 r. (53 %).

W okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. sprawca (-y) dopuścili się czynów zabronionych w Internecie w  201 sprawach, tj. o 83 mniej niż w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia  2015 r. (284).

Wnioski z monitoringu przestępczości z nienawiści

1. Na podstawie gromadzonych danych odnotowuje się nieznaczny wzrost ilości wszczętych postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw popełnianych z motywów narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych lub z powodu bezwyznaniowości.

Powyższe wynika między innymi z faktu większej świadomości obywateli, którzy reagują na wszelkie przejawy dyskryminacji i składają w związku z tym zawiadomienia o przestępstwie.

Wzrasta również zaufanie społeczne oraz ocena Policji jako instytucji, co może przekładać się na większe zaangażowanie obywateli w kwestie bezpieczeństwa, wzrost liczby zgłoszeń dotyczących przestępstw popełnionych z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych.

Wyniki badania zrealizowanego przez CBOS we wrześniu 2016 r. wskazują, że większość Polaków (65%) deklaruje zaufanie do Policji. Większość Polaków (72%) dobrze ocenia również działalność Policji. Z badania dotyczącego oceny instytucji publicznych wynika, że Policja jest najwyżej ocenianą służbą mundurową.

Ponadto Policja prowadzi szereg działań edukacyjnych związanych ze ściganiem przestępstw motywowanych uprzedzeniami. Obserwowalny jest wzrost wiedzy i świadomości na temat zagrożeń, jakie niesie ze sobą przestępczość motywowana nienawiścią społeczną. Wiedza na temat sposobu kwalifikowania zdarzeń oraz pracy procesowej i operacyjnej - wzrasta. Działania edukacyjno - profilaktyczne mają na celu przede wszystkim realizację tzw. procesu wyrównawczego, stawiając wszystkie ofiary przestępstw w kategorii tak samo potrzebujących wsparcia i zaspokojenia konkretnych potrzeb i oczekiwań dyktowanych zdarzeniem, sytuacją, odpornością psychiczną, przeżytą traumą a nie np. cechami antropologicznymi, itp.

2. W okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2016 r. w prowadzonych postępowaniach przygotowawczych zmniejszyła się liczba czynów zabronionych popełnianych przy użyciu sieci Internet (-83) oraz polegających na naniesieniu napisów i symboli (-9).

3. Odnotowano zmniejszenie się liczby przestępstw popełnianych wobec ludności żydowskiej i romskiej. Powyższe może być spowodowane sytuacją migracyjną w Europie.

II. Inicjatywy w zakresie zapobiegania i zwalczania przestępstw popełnionych z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych

Z inicjatywy KGP od 2014 r. w każdej KWP/KSP i Biurze Kryminalnym KGP zostali wyznaczeni funkcjonariusze - koordynatorzy, którzy wspierają zwalczanie tego rodzaju przestępczości. Koordynatorzy wymieniają się informacjami o prowadzonych postępowaniach przygotowawczych i doświadczeniami w realizacji spraw, dotyczących przestępstw z nienawiści. Biuro Kryminalne organizuje narady służbowe dotyczące „problematyki zwalczania przestępstw z nienawiści”, w której uczestniczą koordynatorzy z KWP/KSP oraz przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Sprawiedliwości, Prokuratury Krajowej, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz organizacji społecznych zajmujących się problemami ochrony praw człowieka i dyskryminacji. Podczas ww. spotkań koordynatorzy omawiają problemy napotkane w codziennej praktyce dochodzeniowo-śledczej przy prowadzeniu spraw dotyczących przedmiotowej kategorii.

Od 2015 roku organizowane są cykliczne szkolenia, z udziałem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w formie warsztatów pn. „Zwalczanie przestępstw popełnionych z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych”. Wymienione warsztaty szkoleniowe kierowane są do policjantów komórek dochodzeniowo-śledczych służby kryminalnej realizujących czynności w sprawach dotyczących przedmiotowej kategorii przestępczości. Program szkolenia ukierunkowany jest przede wszystkim na prawne aspekty zwalczania przestępstw motywowanych uprzedzeniami, w tym czynów zabronionych popełnionych z wykorzystaniem sieci Internet. Istotnym elementem szkoleń jest omówienie regulacji międzynarodowych i konstytucyjnych odnoszących się do mowy nienawiści oraz wolności słowa. W przedmiotowych szkoleniach biorą również udział funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Straży Granicznej i Żandarmerii Wojskowej.           

W zakresie zwalczania „mowy nienawiści” w Internecie-Wydział do walki z Cyberprzestępczością Biura Kryminalnego monitoruje portale społecznościowe, fora internetowe, serwisy internetowe grup narodowościowych oraz inne strony mogące zawierać wypowiedzi, które szerzą, propagują i usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nietolerancji. W przypadku ujawnienia przestępstwa „mowy nienawiści”, prowadzone są dalsze czynności, zmierzające do ustalenia danych osobowych użytkowników sieci Internet, odpowiedzialnych za ich propagowanie. Następnie ustalone dane przekazywane są do właściwych miejscowo i rzeczowo komórek organizacyjnych Policji, celem prowadzenia dalszych czynności procesowych.

III. Działania prewencyjne Policji w zakresie przestępstw motywowanych uprzedzeniami społecznymi

Oprócz działań typowo policyjnych, związanych z pracą prewencyjną, operacyjną i procesową mającą na celu zapobieganie i zwalczanie incydentów motywowanych nienawiścią z powodu między innymi: narodowości, pochodzenia etnicznego, religii, wieku, niepełnosprawności - równolegle podejmowane są działania Policji o charakterze edukacyjnym, które mają przyczyniać się do profesjonalizacji działań Policji w zapobieganiu i zwalczaniu incydentów oraz przestępstw motywowanych uprzedzeniami.

Działania te realizowane są przede wszystkim przez policyjnych pełnomocników ds. ochrony praw człowieka, którzy funkcjonują w polskiej Policji od 2004 r. Głównymi zadaniami pełnomocników, powołanych przy Komendancie Głównym Policji, Komendancie Stołecznym Policji, komendantach wojewódzkich Policji oraz komendantach jednostek szkoleniowych w Policji są: uświadamianie i uwrażliwianie policjantów i pracowników Policji na kwestie poszanowania godności, maksymalizowanie empatycznych postaw policjantów w stosunku do wszystkich osób przebywających w Polsce, dbanie o właściwe przygotowanie policjantów do reagowania w przypadku zaistnienia incydentów o charakterze nienawistnym i przestępstw motywowanych nienawiścią wobec innych ludzi, współpracę z instytucjami państwowymi, instytucjami pozarządowymi i organizacjami międzynarodowymi w zakresie realizowanych działań. Działania te rozpoczynają się już w chwili wstąpienia nowych funkcjonariuszy do Policji i mają wymiar osobistych lub zorganizowanych spotkań z młodymi adeptami.

W 2010 roku zmieniono zasady doboru do Policji. Sprawdzana podczas rekrutacji jest potencjalna wrażliwość na drugiego człowieka, postawy i zachowania tolerancyjne, obiektywizm w podejściu do drugiego człowieka.

Od 2010 roku w ramach doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy Policji realizowany jest cykl szkoleń warsztatowych, w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępstw z nienawiści pt. „Program zwalczania przestępstw z nienawiści dla funkcjonariuszy organów ochrony porządku publicznego” (LEOP). Przedmiotowe szkolenie obejmuje między innymi zagadnienia dotyczące: ochrony praw i wolności człowieka, znaczenia postaw i zachowań, kodyfikacji przestępstw motywowanych nienawiścią, jak również zawiera elementy mowy nienawiści i incydentów na tle dyskryminacji. Warsztaty przygotowują policjantów między innymi w zakresie prawidłowego rozpoznawania (kwalifikowania) tzw. przestępstw z nienawiści; przygotowuje policjantów do prawidłowego reagowania na incydenty i przestępstwa motywowane nienawiścią oraz realizacji interwencji zgodnie z przepisami prawa. Przede wszystkim jednak szkolenie to uwrażliwia i podnosi świadomość kursantów w kwestii wszelkich form szeroko rozumianej nietolerancji. Nowa wersja programu pn. Trening przeciwdziałania przestępstwom z nienawiści dla funkcjonariuszy organów ścigania – TAHCLE, powstała w wyniku rewizji i uaktualniania dotychczas realizowanego Programu zwalczania przestępstw na tle nienawiści dla funkcjonariuszy organów ochrony porządku publicznego (LEOP). Nowy program został zatwierdzony jako kurs specjalistyczny decyzją Komendanta Głównego Policji z dnia 29 kwietnia br. i wydłużony z 5 do 10 dni szkoleniowych (dwa tygodnie). Celem Programu jest podniesienie kompetencji funkcjonariuszy Policji w zakresie prowadzenia czynności w przypadku zaistnienia zdarzeń, które mogą mieć charakter przestępstwa z motywowanych uprzedzeniami, przekazanie im umiejętności postępowania z ofiarami tego rodzaju przestępstw oraz uwrażliwienie funkcjonariuszy na kwestię dyskryminacji – również tej, której sprawcami mogą być sami policjanci. W ramach tej inicjatywy na terenie całego kraju realizowane są szkolenia dla funkcjonariuszy Policji, które obejmują wskazaną wyżej problematykę. Do końca 2015 r. przeszkolonych zostało w sumie ponad 31 511 funkcjonariuszy Policji.”

Od 2011 r. realizowane są zajęcia warsztatowe- opracowane centralnie, skierowane do kadry kierowniczej pn. Prawa człowieka w zarządzaniu Policją, gdzie poruszana jest tematyka mniejszości społecznych, w tym narodowych i etnicznych, natomiast w szkołach policyjnych funkcjonuje specjalistyczny przewodnik trenerski pn. Służyć i chronić, który pozwala optymalizować kształtowanie pożądanych postaw i zachowań funkcjonariuszy, również w obszarze ksenofobii i związanej z nią nietolerancji.

Jako uzupełnienie edukacji policyjnej, w 2013 r. opracowano oraz rozdystrybuowano do wszystkich jednostek Policji w Polsce poradnik „Po pierwsze człowiek. Działania antydyskryminacyjne
w jednostkach Policji”. Zawiera on informacje na temat mniejszości: narodowych, etnicznych, wyznaniowych oraz innych grup społecznych, które mogą być szczególnie narażone na dyskryminację. Poradnik jest przejrzystym kompendium wskazówek na temat właściwego postępowania antydyskryminacyjnego wewnątrz organizacji jaką jest Policja, a także na temat prawidłowości działań Policji w kontaktach z przedstawicielami grup narażonych na dyskryminację, które cechować powinno zachowanie najwyższych standardów równego traktowania.

W  styczniu 2014 r. powołano w Komendzie Głównej Policji Policyjną Platformę Przeciw Nienawiści, społeczno-policyjną platformę komunikacyjną ds. wypracowywania optymalnych form i metod zapobiegania tzw. przestępstwom z nienawiści. Inicjatywa, mająca otwarty charakter, skupia przedstawicieli środowiska policyjnego, instytucji publicznych oraz organizacji pozarządowych.

W 2016 r. wdrożono do realizacji dokument systematyzujący pracę Policji na rzecz ochrony praw człowieka pn. „Główne kierunki działalności edukacyjno-informacyjnej w zakresie ochrony praw i wolności człowieka oraz strategii równych szans w Policji na lata 2016-2018”. Realizowane zadania skoncentrowane będą na doskonaleniu wewnętrznych oraz zewnętrznych działań edukacyjno-informacyjnych, mających wpływ na profesjonalizację wykonywanych przez Policję czynności w aspekcie przestrzegania praw i wolności człowieka, etyki zawodowej oraz równego traktowania.

Policja realizuje także wiele przedsięwzięć ze szkołami oraz uczelniami wyższymi polegających na spotkaniach z rodzicami uczniów oraz kadrą pedagogiczną, podczas których poruszana jest kwestia wczesnej reakcji na sygnały i informacje świadczące o przynależności młodych osób do grup wspierających dyskryminację i nietolerancję. Przeprowadzane są także spotkania z uczniami i studentami nt. między innymi: odpowiedzialności prawnej nieletnich, przemocy rówieśniczej, przestępstw motywowanych uprzedzeniami, nietolerancją czy dyskryminacją.  

Wśród wielu projektów edukacyjnych skoncentrowanych przeciwdziałaniu i zwalczaniu dyskryminacji i nierównego traktowania, szczególnie dla z ogólnopolskich projektów koncentrują się na problematyce antysemityzmu oraz wykorzystują elementy historyczne dla wyjaśnienia współczesnych mechanizmów powstawania negatywnych stereotypów i uprzedzeń na tle narodowościowym.

Od 2014 r. Policja współpracuje z Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie w zakresie edukacji antydyskryminacyjnej skierowanej do środowiska policyjnego. W 2014 r. przeprowadzono pilotażowe przedsięwzięcia szkoleniowe dla funkcjonariuszy Policji „Antydyskryminacyjna perspektywa w pracy Policji. Warsztat antydyskryminacyjny. Definicje, obszary, przejawy i ochrona przed dyskryminacją”. Natomiast od 2015 r. realizowany jest ogólnopolski, koordynowany przez Komendę Główną Policji, program szkoleniowy „Warsztaty antydyskryminacyjne z uwzględnieniem treści wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich Polin”. Warsztaty mają na celu zwiększenie skuteczności służby/pracy poprzez spojrzenie na dotychczas wykonywane czynności służbowe z antydyskryminacyjnej perspektywy. Szkolenie, mające formę warsztatową, polega na zwiększeniu świadomości, wiedzy i umiejętności m.in. na temat relacji międzygrupowych w kontekście antydyskryminacji, postaw wobec osób z grup większościowych i mniejszościowych. Nowatorski sposób przeprowadzenia warsztatów, oparty na elementach edukacji retrospektywnej z interaktywnym wykorzystaniem elementów wystawy głównej, spotkał się z aprobatą i wysoką oceną uczestników szkoleń. Muzeum Polin, miejsce przeprowadzenia warsztatów, prezentujące 1000-letnią historię Żydów polskich, ma istotny wpływ na właściwy odbiór treści szkolenia. Dotychczas przeszkolonych zostało ok. 200 osób.

W wyniku współpracy Pełnomocnika Komendanta Głównego Policji ds. ochrony praw człowieka z Centrum Żydowskim w Oświęcimiu, w latach 2014-2016 realizowany był projekt edukacyjny „Zrozumieć zło. Warsztaty dla przełożonych w Policji”, w ramach którego przeszkolona została grupa 200 policjantów z całego kraju. Podstawowym celem 3-dniowych warsztatów było zwiększenie determinacji Policji w zakresie zapobiegania i zwalczania tzw. przestępstw z nienawiści oraz zapobieganiu przekraczania uprawnień funkcjonariuszy w stosowaniu przemocy. Szkolenia stanowiły odpowiedź na eskalację czynów przestępczych motywowanych nienawiścią, tzw. mowy nienawiści w przestrzeni publicznej oraz odradzanie się ruchów neonazistowskich w Polsce i na świecie. Historia Holokaustu pozwoliła dostrzec uniwersalne mechanizmy psychologiczne kierujące ludzkim zachowaniem w sytuacjach podległości służbowej, podwyższonego stresu i konieczności podejmowania szybkich decyzji. Sesje warsztatowe odbywały się w Centrum Żydowskim i Muzeum Żydowskim w Oświęcimiu, synagodze Chewra Lomdej Misznajot oraz na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz- Birkenau.

W ramach działań nakierowanych na przeciwdziałanie antysemityzmowi, należy także wspomnieć o współpracy Policji z gminami żydowskimi w Polsce, którą realizują przede wszystkim policyjni pełnomocnicy ds. ochrony praw człowieka. Pełnomocnik Komendanta Wojewódzkiego Policji w Białymstoku organizuje od 2013 r., we współpracy z reprezentantami gminy żydowskiej, szkolenia dla policjantów, natomiast w KWP w Bydgoszczy i we Wrocławiu przedstawiciele gmin żydowskich uczestniczą w warsztatach antydyskryminacyjnych Żywa Biblioteka. W stałym kontakcie z gminami żydowskimi pozostają pełnomocnicy KWP w Gdańsku i KWP w Krakowie i KWP w Poznaniu. Pozostałe garnizony nie współpracują w zakresie szkoleniowym z gminami żydowskimi, jednak jeżeli na terenie garnizonu żyje mniejszość żydowska, mają kontakt z jej członkami poprzez pełnomocników wojewodów ds. mniejszości narodowych i etnicznych.

Do końca 2015 r. w zakresie przestępstw na tle rasowym i etnicznym oraz aktów agresji wobec osób o odmiennych poglądach przeszkolonych zostało 31 511 funkcjonariuszy Policji.

IV. Rodzaje i formy oddziaływań prewencyjnych podejmowanych przez Policję

  • programy prewencyjne, np. „Ograniczyć Wandalizm” (KWP Rzeszów) - program dotyczy m.in. problematyki tzw. mowy nienawiści, tj. nienawistnych treści lub nawoływania do nienawiści na tle etnicznym, rasowym lub narodowym w postaci napisów na murach i elewacjach budynków,
  • działania edukacyjno-kulturalne, np. w KWP Szczecin „Wrogościnność” realizowanych przez Teatr „Kana” w Szczecinie, gdzie w dyskusji w ramach podsumowania występuje policjant,
  • udział w programie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Komendy Głównej Policji pod nazwą „Racism. Say it to fight it." Program był realizowany w ramach projektu „Imigranci wobec przestępstw z nienawiści - czyli jak skutecznie dochodzić swoich praw” (KWP Rzeszów),
  • na portalu wewnętrznym helpdesk tworzone są zakładki Prawa Człowieka, stanowiące  dla policjantów źródło informacji o standardach ochrony praw i wolności człowieka, w tym założeniach „Krajowego Programu Działań na Rzecz Równego Traktowania” na lata 2013-2016, 
  • policjanci prowadzą akcje informacyjne dotyczące  zagrożeń i konsekwencji dotyczących mowy nienawiści  w przestrzeni publicznej, w tym np. wśród kibiców – „Jestem Kibicem przez duże K” oraz „Bezpieczne Kibicowanie”. W trakcie realizacji obu tych programów promowane są prawidłowe postawy społeczne wśród młodzieży, ograniczające zachowania agresywne, rasistowskie i ksenofobiczne,
  • organizowane są szkolenia antydyskryminacyjne dla policjantów i pracowników Policji, przy udziale podmiotów zewnętrznych, w tym ośrodków naukowych,
  • policjanci prowadzą zajęcia profilaktyczno-edukacyjne, projekcje filmowe, przy wykorzystaniu filmu animowanego dla dzieci pt. „Urodziny u Maćka, czyli krótka historia o tolerancji”(KSP), działania pn. „Akcja Dehejteryzacja – zaloguj się pozytywnie” (KWP Poznań),
  • w jednostkach powoływane są  zespoły ds. Przeciwdziałania i  Zwalczania Przestępstw z Nienawiści, których celem jest bezpośrednie zwalczanie zjawiskom dotyczących mowy nienawiści, incydentów na tle rasistowskim, homofobicznym, czy mającym na celu propagowanie systemów totalitarnych (KWP Wrocław),
  • szkolenia oraz spotkania warsztatowe o tematyce tolerancji wobec innych kultur, np. żydowskiej pt. „Szalom, Polsko!”, warsztaty szkoleniowe na temat „Zwalczanie przestępstw popełnionych z pobudek rasistowskich i ksenofobicznych;
  • nawiązywana jest współpraca ze stowarzyszeniami zrzeszającymi mniejszości narodowe i etniczne np.  Stowarzyszeniem Społeczności Romskiej, Muzułmanów, Żydów i innych mniejszości narodowych i religijnych w Polsce,
  • organizowane są konferencje naukowe we współpracy z różnymi podmiotami, np.

- ogólnopolska konferencja pn. „Wspólnie przeciw dyskryminacji”,
- „Bezpieczeństwo a wolność obywatela w świetle polskich regulacji prawnych”,
- „Mniejszości – edukacja i ochrona przed dyskryminacją” – KWP Poznań,
- „Tak daleko, tak blisko. Imigranci z Europy Wschodniej w Wielkopolsce. O szansach gospodarczych i ryzykach społecznych”,
- ogólnopolska konferencja pn.; „Badanie opinii publicznej na temat integracji obywateli państw afrykańskich w Polsce”,
- ogólnopolska konferencja naukowa "Edukacja w zakresie bezpieczeństwa migracyjnego",
- Międzynarodowa Konferencja Naukowa, pn. „Uchodźcy a lęki cywilizacyjne Europy”.

  • nowo przyjęci do służby policjanci są indywidualnie wyposażani w broszurę pt. „Ja, policjant – człowiek z zasadami”, zawierającą  niezbędne informacje z zakresu ochrony praw człowieka (KWP Poznań),
  • szkolenia przygotowujące policjantów do specyfiki pracy z cudzoziemcami, podczas których omawiane są kwestie: mowy nienawiści, ksenofobii, rasizmu czy szeroko pojętej nietolerancji i dyskryminacji np. na tle rasowym
  • w ramach lokalnego doskonalenia zawodowego policjantów prowadzone są szkolenia oraz instruktarze w zakresie:

- przeciwdziałanie przejawom rasizmu i ksenofobii wobec cudzoziemców przebywających na terytorium RP, przeciwdziałanie i zwalczanie przestępstw z nienawiści,

  • wsparcie informacyjno-doradcze policjantów dla imigrantów w ramach prowadzonych punktów informacyjnych pn. „Migrant Info Point”, Tygodnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym,
  • zabezpieczenia przyjazdu i pobytu grup pielgrzymujących do miejsc kultu religijnego; kontakt Policji z koordynatorem i administratorem cmentarzy żydowskich, celem zapewnienia bezpieczeństwa pielgrzymom, (np. Leżajsk KWP Rzeszów),
  • działania prewencyjne, np. patrole wokół zabytków, cmentarzy, miejsc kultu religijnego,
  • udział policjantów w debatach społecznych dla młodzieży, dotyczących kwestii kształtowania właściwych postaw wobec obcokrajowców oraz oddziaływań profilaktycznych w obszarach tolerancji, przeciwdziałania rasizmowi, zmiany stereotypów  oraz poszanowania godności ludzkiej;
  • projekt Human Library - Żywa Biblioteka, z udziałem przedstawicieli grup mniejszościowych, wyznaniowych i odmiennych kultur (np. KWP Poznań);
  • audycje radiowe, komunikaty medialne,
  • konkursy tematyczne dla dzieci i młodzieży.

Szkolenia

  • „Nielegalna migracja cudzoziemców”,
  • „Wyzwania związane z masową migracją uchodźców i migrantów na terytorium RP”,
  • „Przeciwdziałanie przejawom rasizmu i ksenofobii wobec cudzoziemców przebywających na terytorium RP”,
  • ,„Przeciwdziałanie przejawom rasizmu i ksenofobii wobec cudzoziemców przebywających na terytorium RP”,
  • „Kierunki i charakterystyka nielegalnej migracji”,
  • „Warunki legalnego wjazdu i pobytu w strefie Schengen obywateli państw trzecich”.

Podsumowując, należy zaznaczyć, że działania Policji wynikają z przepisów prawa, które chroni dobro jednostki oraz zapewnia jej bezpieczeństwo, bez względu na kolor skóry narodowość, czy przekonania.

(BK KGP)

Powrót na górę strony