Leczenie osób uzależnionych od alkoholu - Wiadomości - Komenda Powiatowa Policji w Cieszynie

Kierowanie na przymusowe leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu

Artykuł 21.2. ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ustanawia zasadę dobrowolności leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu. Jednym z wyjątków od tej zasady jest instytucja zobowiązania do leczenia odwykowego uregulowana w art. 24 - 36 w/w ustawy.

Jak funkcjonuje instytucja zobowiązania do leczenia odwykowego?

Zobowiązanie nie ma charakteru przymusu w sensie prawnym. Funkcja społeczna tej instytucji polega na instytucjonalnym motywowaniu do podjęcia terapii odwykowej. Przymus polegający na doprowadzeniu przez policję można zastosować zgodnie z zapisami ustawy na etapie doprowadzania osoby uzależnionej od alkoholu na badanie przez biegłych (o ile odbywa się na zlecenie sądu), na rozprawę w sądzie i do zakładu leczniczego na podjęcie kuracji za każdym razem, gdy oddali się ona samowolnie z zakładu. Nie ma możliwości (zarówno prawnych jak i organizacyjnych) zatrzymania pacjenta w zakładzie leczniczym wbrew jego woli (placówki lecznictwa odwykowego nie są aresztami).

Podstawowym celem terapii uzależnienia od alkoholu jest uzyskanie poprawy zdrowia pacjenta (niezależnie od tego, czy pacjent został zobowiązany do leczenia przez sąd, czy też zgłosił się dobrowolnie).

Zobowiązanie do leczenia odwykowego nie jest metodą przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Stanowi jeden z wielu elementów pomagania ofiarom przemocy.

Postępowanie zobowiązujące do podjęcia leczenia odwykowego dotyczy osób, które zgodnie
z  art. 24 ustawy powodują:

• rozkład życia rodzinnego,
• demoralizację małoletnich,
• uchylanie się od pracy,
• systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny.

O zastosowaniu w/w procedury wobec osoby uzależnionej stanowi sąd rejonowy, właściwy miejscu zamieszkania lub przebywania tej osoby.

Kto może złożyć wniosek o leczenie odwykowe?

Wniosek może złożyć dowolna osoba(sąsiad, daleki krewny, członek rodziny itp.) lub instytucja (zakład pracy, pomoc społeczna, Policja, Prokuratura), która wie o osobie nadużywającej alkoholu i powodującej rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylającej się od pracy albo systematycznie zakłócającej spokój lub porządek publiczny.

Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek należy złożyć w siedzibie Miejskiej/Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby, której wniosek dotyczy.

Jakie są zadania M/GKRPA ?

Do zadań miejskich/gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w ramach działań wynikających z instytucji zobowiązania do leczenia należy:

• przyjęcie zgłoszenia o przypadku nadużywania alkoholu (wystąpienie przesłanek z art. 24 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi),
• wezwanie na rozmowę osoby, której dotyczyło zgłoszenie i pouczenie jej o konieczności zaprzestania działań wymienionych w art. 24 cytowanej ustawy i/lub poddania się leczeniu odwykowemu.

Jeżeli osoba wezwana nie zgodzi się dobrowolnie poddać leczeniu, a wstępne czynności przeprowadzone w sprawie uzasadniają kontynuowanie postępowania:

• skierowanie takiej osoby na badanie przez biegłych(psycholog i psychiatra),w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego,
• przygotowanie dokumentacji związanej z postępowaniem sądowym wraz z opinią wydaną przez biegłego (do dokumentacji należą m.in.: opinie wydane przez biegłych, protokoły z rozmów z osobami zgłaszającymi do komisji przypadek nadużywania alkoholu i osobą uzależnioną od alkoholu, materiały z wywiadu środowiskowego /przeprowadzonego przez pracownika socjalnego/, informacje od pedagoga szkolnego, policji, izby wytrzeźwień),
• złożenie wniosku o wszczęciu postępowaniado sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobyt osoby, której postępowanie dotyczy,
• jeśli osoba uzależniona nie stawiła się na rozmowę w terminie wskazanym przez komisjje badanie przez biegłych, do wniosku  winna być dołączona informacja o podjętych w tej sprawie czynnościach (liczbę i terminy wezwań wraz z informacją o niestawieniu się osoby).

Wydawanie opinii przez biegłych

Listy biegłych orzekających w przedmiocie uzależnienia od alkoholu zatwierdza Prezes Sądu Okręgowego. W/w listy znajdują się w Sądzie Okręgowym. Koszty sporządzenia opinii, także na etapie postępowania sądowego, finansuje gmina kierująca sprawę do sądu.

Zaleca się, aby gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych podejmując czynności zobowiązania do leczenia odwykowego i powołując biegłych posługiwały się listą rekomendowaną przez sąd, z uwagi na rzetelność opinii i unikanie podwójnego finansowania opinii w razie konieczności powołania drugiego zespołu biegłych w trakcie postępowania sądowego.

Osoba wobec której wszczęto postępowanie w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, jest poddawana badaniu psychologicznemu i psychiatrycznemu. Wynik tych badań (opinia – w przedmiocie uzależnienia od alkoholu) – ma służyć sądowi za podstawę do ewentualnego orzeczenia o obowiązku poddania się przez tę osobę leczeniu odwykowemu.

W sytuacji niemożności wydania opinii o fakcie uzależnienia, biegli mogą skorzystać z opinii specjalisty psychoterapii uzależnień.